10 soorten stress & tips

In de basis is stress een neutrale en biologische reactie waarbij je lichaam probeert in balans te blijven bij of na een veranderende situatie. Je krijgt bijvoorbeeld stress wanneer iets belangrijk voor je is, of wanneer je persoonlijke doelen of waarden in het gedrang zijn. Je lichaam reageert op stress door o.a. de hartslag en ademhaling te verhogen, de HRV te verlagen, spieren aan te spannen en te zweten. 

Het lastige van stress is dat we zowel de oorzaak als de reactie vaak als ‘stress’ benoemen. Stress is dus een heel groot begrip geworden. Bij team Kana zijn we gek op stress! Het helpt ons namelijk bij de dingen die wij belangrijk vinden: anderen besmetten met een positieve stressmindset en mensen helpen handig te worden met stress! 

Wij zien overal stress-woorden, zoals werkstress, keuzestress, etc. Te pas en te onpas wordt stress aan een woord geplakt. Zou dat ook bijdragen aan de grootte van het begrip stress? Wij denken van wel. We hebben intussen al een mooie verzameling stress-woorden opgebouwd. In deze blog bespreek ik 10 soorten stress, welke voordelen erbij zitten en tips voor deze soort stress. 

Werkstress 

Stress op het werk kan door veel verschillende factoren ontstaan. Je hebt bijvoorbeeld meer werk dan je in de beschikbare tijd kunt afhandelen, je mist balans tussen werk en privé, je voelt niet de ruimte om je eigen werk in te richten, je ervaart weinig steun en waardering van collega’s of er zijn onvoldoende uitdagingen op je werk. Maar je kunt ook denken aan slechte werkomstandigheden, conflicten of extreem lange werkdagen. Hoewel we geneigd zijn stress op het werk als negatief te zien, is het ook goed om het eens anders te bekijken. 

Stress op het werk zorgt er namelijk ook voor dat je ‘aan’ staat, dat je gemotiveerd en productief kunt werken of dat je misschien wel flink wordt uitgedaagd en kunt groeien. De voordelen zijn afhankelijk van wat voor stress jij ervaart op je werk. Zie jij een voordeel in jouw werkstress?

Tip: wil je handiger omgaan met werkstress, werk aan je stresscadans. Dat zijn gezonde ritmes tussen stress en ontspanning. Ieder uur doe je een korte activatie oefening waarmee je je stresssysteem aan zet. Dan ga je een klein uur aan het werk en je sluit af met een kort lummelmoment van 2 à 3 minuten. 

Keuzestress 

Stress die ontstaat wanneer je een keuze moet maken, wordt keuzestress genoemd. Je ervaart het in kleine dingen als welke kleren je aan moet trekken of met welke taak je gaat starten op het werk. Maar je komt ook grotere keuzes tegen als welke opleiding of baan kies je, ga je een huis huren of kopen, ga je wel of geen nieuwe uitdaging aan. Waarom krijg je dan stress van keuzes? Mogelijk doordat je onzeker bent over de gevolgen van je keuze, je je afvraagt of je wel de juiste keuze maakt, je het overzicht kwijtraakt, gaat piekeren of bang bent om een verkeerde keuze te maken. 

Het voordeel van keuzestress is dat het je creativiteit kan stimuleren. Soms moet je out of the box denken bij problemen of keuzes en ontstaan er onverwachte inzichten en innovatieve oplossingen. 

Tip: Kies eens voor de optie waar jij de meeste weerstand voelt. Waarbij je de meeste spanning en zenuwen voelt. Grote kans dat je die optie stiekem het belangrijkst vindt. Weet je nog, je krijgt stress van de dingen die belangrijk voor je zijn.  

Kookstress

Eigenlijk start kookstress al een beetje met keuzestress. Wat moet je vandaag weer eens verzinnen om te koken. En als je dan gekozen hebt om bijvoorbeeld aardappelen, vlees en twee verschillende groenten te eten, dan moet je het klaar maken. Daar heb je echt je stresssysteem voor nodig. Je moet namelijk voldoende focus hebben om de juiste stappen te volgen. Maar je moet ook voldoende ontspanning en overzicht hebben om vier pannen tegelijk in de gaten te houden. Allemaal met een eigen bereidingswijze en tijd. Dit vraagt om spelen met je stresssysteem.

Het voordeel van kookstress is dat het je een mogelijkheid geeft te spelen met je stresssysteem. Je leert switchen tussen stress en iets meer ontspanning. Oh en een ander voordeel; kookstress helpt je een maaltijd op tafel te zetten. Eet smakelijk! 

Tip: Maak een weekmenu en haal alvast de boodschappen in huis. Dat scheelt keuzestress op de dag zelf en geeft je meer tijd om tijdens het koken met je stresssysteem te spelen! 

Vakantiestress 

Naar welke bestemming ga je, wat neem je allemaal mee en hoe laat moet je vertrekken? Heb je een goede route met de auto of ben je op tijd op het vliegveld? Je hebt best een beetje vakantiestress nodig om dit allemaal in goede banen te leiden. Zeker als je verantwoordelijk bent voor meerdere personen! Wist je dat vliegen voor sommige mensen ook flink wat stress oplevert? In deze blog lees je meer over vliegstress. 

Het voordeel van vakantiestress is dat je de energie krijgt om productief en handig alles klaar te zetten en te regelen! En als je dan op de bestemming aankomt, heb je dan ook de behoefte om direct even op het bed neer te ploffen en bij te komen? Logisch: je kunt eindelijk ontspannen want je doel is behaald! 

Tip: Koppel even los van de hectiek van thuis en inpakken als je op de bestemming aankomt. Ga even 10 minuten zitten of liggen. Kijk om je heen en doe een rustige ademhalingsoefening. 

Rommelstress 

Heb je veel rommel in huis of op de slaapkamer van je kinderen? Of lukt het niet goed om schoon te maken. Je kunt stress ervaren van een niet opgeruimde of niet schoongemaakte omgeving. Dat wordt ook wel rommelstress genoemd. Rommel kan voor frustratie, schaamte en minder motivatie zorgen. Vooral als het niet je eigen rommel is. 

Het voordeel van rommel is dat het opruimen ervan een gevoel van controle geeft. Dat is iets waar we als mensen gek op zijn! Daarnaast kan het opruimen ontspannen zijn en na afloop een gevoel van voldoening geven. 

Tip: Een beetje rommel is oké als het jou niet in de weg zit. Zit het je wel in de weg? Doe een activatie oefening, bijvoorbeeld 20 squats, zet je stresssysteem aan en opruimen maar! 

Examenstress 

Examenstress is de spanning die je voelt voor je een belangrijk(e) examen, tentamen of toets maakt. Het kan ervoor zorgen dat je alert bent en je goed kunt concentreren op de vragen. Soms kan het er echter ook voor zorgen dat je net te zenuwachtig bent en een black-out krijgt. In dit artikel kun je alles lezen over examenstress en wat er in je brein gebeurt. 

Het voordeel van examenstress is dat je in de actiestand komt bij een naderende deadline. Je bent gemotiveerd, geconcentreerd en lekker productief.

Tip: Maak tijdens je examen ritmes met focus en ontspanning om optimaal te presteren en herstellen. Doe voor je examen een activatie oefening, bijvoorbeeld de trappen op en af rennen. Vervolgens maak je je examen. Na het examen ga je 5 minuten lummelen, bijvoorbeeld even naar buiten staren of een ademhalingsoefening. 

Opvoedstress 

Het gaat over de stress die je als ouder ervaart door de uitdagingen en verantwoordelijkheden van het ouderschap. Dat je als ouder stress ervaart is heel normaal en ook echt nodig! Hoe kun je anders de eerste jaren doorkomen met zoveel slaapgebrek? 

Dat is niet het enige voordeel van opvoedstress. Het zorgt namelijk ook voor creativiteit en persoonlijke groei, je vindt eigenlijk altijd wel een oplossing voor een probleem of uitdaging die je tegenkomt. 

Tip: Kijk je wel eens terug? Elke nieuwe stap in de ontwikkeling van je kind is gelukt! Terwijl dat (waarschijnlijk) soms best heel stressvol was. Zie je jouw eigen persoonlijke groei ook terug? En bedenk dat de stress die je nu ervaart jou gaat helpen om ook deze nieuwe uitdagingen te kunnen tackelen!  

Bonustip: Leer je kinderen van jongs af aan dat stress iets heel moois en belangrijks is. Met een positieve mindset ten opzichte van stress heb je ontzettend veel voordelen voor de rest van je leven! 

Verhuisstress 

De stress die je ervaart wanneer je al je spullen moet inpakken, verhuizen, op de juiste plek neerzetten en weer uitpakken. Het is een beetje als kookstress. Er moet veel tegelijk gebeuren, overal lopen mensen met spullen en jij moet het overzicht houden. Je moet kunnen schakelen tussen helikopterview en focus modus. 

Het voordeel van stress tijdens je verhuizing is dat je sneller beslissingen kunt nemen en dat je creatiever wordt. Je kunt dus snel een ander plan bedenken als iets net even anders loopt. 

Tip: Leer spelen met je stresssysteem. Weet wat voor jou werkt om te stressen en weet wat voor jou werkt om te ontspannen. Dan kun je op de juiste momenten schakelen tussen overzicht in de rol van de coördinatie en gerichte focus als je gaat inpakken en sjouwen op de verhuisdag. 

Slaapstress 

Slaap is een van de belangrijkste vormen van herstel. Helaas gebeurt het vaak dat mensen (tijdelijk) niet goed slapen. Als je je druk maakt over de kwaliteit of lengte van je slaap kun je slaapstress ervaren. Dit gaat vaak samen met piekeren over dingen die je op een dag hebt beleefd en over de gevolgen van niet slapen. Een slaaptekort kan ervoor zorgen dat je overdag de hele dag aan moet staan om de dag door te kunnen komen. Je ervaart meer stress en maakt je druk over slaap. Dit kan een negatieve cirkel starten waarbij stress toeneemt en slaap minder wordt. 

Het voordeel van slaapstress? Nee, dat is er eigenlijk niet. Slaap is essentieel en iedereen heeft het nodig. 

Tip: Breng je avondroutine in kaart en zorg dat je een extra moment de tijd neemt zodat je kunt experimenteren met mindfulness oefeningen en de acceptatie van wakker liggen. Je zult zien dat je sneller rust vindt als je je niet blijft verzetten tegen je slaapproblemen.  

Verveelstress 

Verveel je je nog wel eens zoals je dat vroeger kon? Verveelstress ontstaat door langdurige verveling en een gebrek aan uitdaging. Op de werkvloer kan langdurig gebrek aan uitdaging ook bore-out genoemd worden. Hoe gek het ook klinkt, we kunnen ook stress krijgen als we te weinig doen of uitgedaagd worden. Misschien komt dat wel omdat verveling een handig moment is voor piekeren of omdat het je frustreert. 

Vervelen is soms echter ook ontzettend nuttig en lekker als je er goed in bent! Vervelen is namelijk hartstikke gezond voor je brein en het stimuleert creativiteit en probleemoplossende vaardigheden. 

Tip: Zoek bewust eens verveling op als je vast loopt op je werk bij een lastige taak of opdracht. 

Oké, nog eentje dan: Geen stress

We lezen het nog zeer regelmatig, ‘Wij helpen je op weg naar een leven zonder stress!’. Om je maar direct uit de droom te helpen, een leven zonder stress is een leven zonder uh, leven. Je hebt stress ontzettend nodig, alleen al om iedere ochtend je bed uit te komen. 

Tip: Leef je leven met stress en leer gezonde ritmes maken tussen stress/focus/inspanning en kalmte/overzicht/herstel zodat je in iedere situatie een gevoel van grip hebt. 

Meet je stress! 

Er zijn ontzettend veel verschillende soorten stress. De ene soort stress is heftiger dan de andere soort stress en iedereen reageert er anders op. Dat maakt stress zo interessant. Wil je inzicht in je eigen stresssysteem en ben je benieuwd hoe jij op de verschillende soorten stress reageert? Met Kana Daily Life kun je van alles meten in je dagelijkse leven. Met een HRV hartslagsensor meet je jouw eigen stresssysteem en krijg je feedback waar je veel van kunt leren! Ben je benieuwd naar de mogelijkheden voor jezelf of voor je werknemers? Dan kun je contact opnemen met Lieke via haar afspraakplanner, mail (lieke@kana.care) of telefoon (+31 58 216 178 1)