Stressvrij leven? Leer juist leven met stress

Op het internet lijkt het wel alsof iedereen een stressvrij leven wil. Er zijn ruim 66.000 pagina’s met tips en antwoorden voor een stressvrij leven. Van simpele manieren tot gewoontes en dikke boeken. Maar als we het hebben over een stressvrij leven, dan is het eerst handig om de volgende vraag te beantwoorden: Wat is stress? 

Stress betekent spanning of druk. Stress is een neutrale en natuurlijke reactie van je lichaam op een uitdagende situatie. Stress kan je helpen om beter te focussen en presteren of sneller te reageren op een situatie of taak. Stress zorgt alleen ook voor een lege batterij, je kunt daarom niet de hele dag aanstaan. Chronische stress kan leiden tot fysieke en mentale problemen. Daarom moet je op tijd herstellen. Als je dat doet, dan is stress ontzettend belangrijk en waardevol. Een leven zonder stress bestaat niet. Daarom is het belangrijk om juist te leren om met stress te leven, in plaats van een stressvrij leven te leiden. In deze blog vertellen we meer over stress en hoe je er het beste mee om kan gaan.

Stress symptomen

Om iets tegen stress te doen, is het eerst belangrijk om stress symptomen te herkennen. De symptomen kunnen voor elk individu anders zijn. Ervaar je een enkele keer stress, dan zul je merken dat je hartslag en bloeddruk omhoog gaan, je ademhaling versnelt, je immuunsysteem wordt onderdrukt en je humeur en cognitie veranderen. Ook kun je door stress angstiger worden of fysieke klachten ervaren, zoals hoofdpijn, trillingen en buikpijn. Vaak gaat dit na de stressvolle situatie weer over. Het stresshormoon cortisol zorgt voor tijdelijke hoge waarden bij stress, super handig want dat geeft je energie. Na de stressreactie remt cortisol zichzelf weer af.

Stress verminderen met deze 4 tips

Weet je nog dat er meer dan 66.000 tips op internet staan om stress te verminderen? Wij vinden het bijzonder. Vaak worden de tips namelijk omschreven alsof ze voor iedereen zouden moeten werken. Dat kan natuurlijk niet. Het stresssysteem is ontzettend uniek. Wat voor de een werkt hoeft voor de ander helemaal niet te werken. Om je een beeld te geven hebben we de meest voorkomende tips op een rijtje gezet. Misschien zitten er handige handvatten voor je tussen. Je kunt direct aan de slag met deze 4 tips tegen stress, maar je moet er zelf achter komen wat wel en niet voor je werkt. 

1 Dagelijks mediteren

Meditatie en mindfulness draaien om aandacht en het trainen van aandacht. Hoewel het simpel klinkt, is het wel echt de basis van deze technieken. Het is een vaardigheid die vele interessante voordelen kent voor zowel beginners als gevorderden met meer dan 1000 uur aan meditatie. Mensen ervaren vaak een gevoel van ontspanning en rust tijdens meditatie, waardoor aanwezige stress vermindert. Misschien komt dat wel doordat het piekernetwerk even rustig is. Na zo’n twee maanden mediteren lijkt er zelfs een afname te zijn in de activiteit van je piekerbrein [1]. Zo zou je ook makkelijker je hoofd leeg kunnen houden van gedachten. De effecten en vaardigheden die je als beginner in de meditatie ontwikkelt, zijn indrukwekkend maar broos. Om de voordelen van een stressvrij leven te onderhouden en versterken moet er eigenlijk dagelijks gemediteerd worden.

Meditatie is veel onderzocht en overwegend komen daar positieve resultaten uit. Het is alleen wel ontzettend belangrijk om rekening te houden met individuele verschillen en behoeften bij het aanbevelen van meditatie als ontspanningstechniek. Iedereen reageert anders op meditatie. Voor de een werkt het veel beter en sneller dan voor de ander. En meditatie vraagt ook gewoon echt om training. Het probleem met deze 66.000 pagina’s vol met tips voor een stressvrij leven is dat ze meditatie als wondertip voor iedereen wegschrijven. Zo werkt het nou juist niet. Ieders stresssysteem is uniek en vraagt een eigen aanpak. 

2 Ontspanningsoefeningen met beweging bij stress

Grappig dat bewegen in zichzelf eigenlijk niet ontspannend is en niet zorgt voor een stressvrij leven. Bewegen is juist inspannend en stressvol. Ten minste, als je kijkt naar de fysieke reactie van het lichaam. Je hart gaat sneller kloppen, je ademhaling versnelt, je spant je spieren aan en gaat misschien wel zweten. Dit zijn allemaal fysieke kenmerken van stress. Wel kun je na het sporten vaak een stukje extra fysiek herstel zien en kan sporten juist gezien worden als ontspanningsoefening bij stress en als mentale ontspanning. Als je sporten wilt gebruiken om te ontspannen, is het dus belangrijk dat je na het sporten genoeg tijd neemt om te lummelen. Ga je direct door naar het werk of thuis druk aan de slag, dan blijft de energie in je batterij leeglopen.

3 Neem niet te veel hooi op de vork

Volgens mij spreekt deze tip wel voor zich. Als we minder of niets doen, is er ook niets dat stress oplevert. Dan heb je snel een stressvrij leven. Of niet? En voor hoelang denk je? 

4 Houd je hoofd leeg van gedachten

Dit klinkt als een simpele tip, maar het is erg lastig om je gedachten – en daarmee stress – los te laten. Dan kun je mensen net zo goed vragen niet aan die roze olifant te denken. Wedden dat je daar nu aan denkt? Wanneer je een leeg hoofd ‘moet’ hebben, treedt er vaak een soort selffulfilling prophecy op. Je bent dan zo druk met niet mogen denken dat je juist veel denkt en focus en stress ervaart. Stress loslaten door je hoofd leeg te maken van gedachten, is dus iets wat je veel moet trainen om het te doen slagen. Train je brein bijvoorbeeld door met meditatie en mindfulness aan de slag te gaan. 

Tips tegen stress of voor stress? 

Er zijn ontzettend veel tips tegen stress, tips voor werken zonder stress en tips voor een stressvrij leven. Een aantal daarvan hebben we iets uitgebreider besproken. Maar ik denk echt dat we onszelf de verkeerde vraag stellen. Is het doel van deze ontspanningstips daadwerkelijk om te leven zonder stress? Zijn we dan met z’n allen nog steeds massaal op zoek naar een stressvrij leven? Of moeten we andere vragen gaan stellen: Hoe word ik handiger met stress? 

“Stress happens when something you care about is at stake. It’s not a sign to run away – it’s a sign to step forward”
– Kelly McGonigal

Deze quote van Kelly McGonigal raakt precies het punt van dit artikel. We voelen stress als iets belangrijk voor ons is. Bij Kana weten we door jaren onderzoek, hoe belangrijk en mooi stress is, want je hebt het ontzettend nodig om te leren, presteren en innoveren. Zo werken we aan wat wij belangrijk vinden: mensen prikkelen met de positieve effecten van stress en innovatieve tools ontwikkelen die mensen heel handig maken met hun eigen stresssysteem! 

3 Tips om met stress om te gaan

• Ga je eigen stresssysteem ontdekken
• Ontwikkel een positieve stressmindset
• Maak gezonde ritmes tussen stress en ontspanning

1 Ontdek je eigen stresssysteem

Met onze innovatieve tools Kana VR en Kana Daily Life leer je je eigen stresssysteem kennen door te meten met een HRV biofeedback sensor. Je krijgt direct feedback over je eigen stresssysteem waardoor je leert wat jou energie geeft en kost. Je kunt leren je eigen stresssysteem aan te zetten op momenten dat jij stress en focus nodig hebt. En daarna weer uit te zetten voor ontspanning en herstel. 

2 Ontwikkel een positieve stressmindset

Een positieve stressmindset gaat over de overtuiging dat stress positief is. Dat je stress nodig hebt om je doelen te behalen en dat het goed is voor je gezondheid, welzijn en prestaties [2]. Met een positieve stressmindset leer je stress herkennen, erkennen, omarmen en uiteindelijk gebruiken! In de blog ‘In 4 stappen naar een positieve stressmindset’ lees je hoe je een positieve stressmindset kan ontwikkelen.

3 Maak gezonde ritmes tussen stress en ontspanning

Zet jij je stresssysteem wel eens bewust aan omdat je een deadline wilt halen of iets spannends gaat doen? Ik wel! Dat kan op heel veel verschillende manieren:

• 30 seconden maximaal sprinten op de plek
• 20 squats uitvoeren
• Binaural beats voor focus luisteren
• Je ademhaling versnellen
• Aan iets heel spannends denken 

Om gezonde ritmes te maken gedurende een (werk)dag wil je jezelf aanzetten, ongeveer een uur werken en dan twee à drie minuten ontspannen en lummelen. Hoe kun je dan het beste kort ontspannen als je net stress hebt ervaren? 

• De 4-6-1 ademhaling (4 seconden in door de neus, 6 uit door de mond, 1 seconde vasthouden)
• Binaural beats voor ontspanning luisteren
• Aan een veilige of ontspannende plek denken
• Een korte mindfulness oefening

Na die paar minuten ontspannen en lummelen zoek je de stress en focus weer op en ga je weer hard aan het werk! 

Ik heb hierboven een aantal voorbeelden genoemd van korte oefeningen die kunnen helpen om te stressen of te ontspannen. Sommige oefeningen zullen voor jou werken en anderen totaal niet. Dat komt doordat jouw stresssysteem uniek is. Dus ga vooral uitproberen en ontdekken wat voor jou goed werkt om te stressen en te ontspannen. 

Een stressvrij of stressvol leven? 

Dan heb ik tot slot nog één vraag aan jou: Wordt het een stressvrij leven in een donkere kamer op bed of gebruik jij je stresssysteem om op te staan voor een stressvol leven vol waarde en betekenis?

Literatuur

1. Goleman, D., & Davidson, R. J. (2019). Meditatie: de blijvende effecten op lichaam, geest en hersenen.
2. Crum, A. J., Salovey, P., & Achor, S. (2013). Rethinking stress: the role of mindsets in determining the stress response. Journal Of Personality And Social Psychology, 104(4), 716–733. https://doi.org/10.1037/a0031201