“Vrouwen ontspannen van nature beter dan mannen”
Dat zien we bij team Kana, bij Kana Daily Life gebruikers en in de wetenschap! Hoe zit dat precies?
Met Kana Daily Life maak je iedere ochtend, in rust en nog voordat je in de waan van je dagelijkse leven terechtkomt, een WakeUp Snapshot van je hartslagvariabiliteit (HRV). Dat is de variatie in tijd (milliseconden) tussen opeenvolgende hartslagen. Je HRV wordt gereguleerd door je autonome zenuwstelsel wat bestaat uit twee systemen. Aan de ene kant heb je de parasympaticus, ofwel je rempedaal, die zorgt voor ontspanning, herstel en groei. Aan de andere kant heb je de sympaticus, ofwel je gaspedaal, die zorgt ervoor dat je ‘aan’ staat, dat je kunt presteren en snel kunt reageren. Samen zijn deze pedalen constant op zoek naar de balans in het lichaam. Soms vereist dat wat meer gas om met een stressor te dealen en soms vereist dat meer actie van het rempedaal om te herstellen. HRV geeft ons op een snelle, niet-invasieve manier belangrijke inzichten in de werking van het rem- en gaspedaal.
Met deze basiskennis van HRV kijken we verder naar de uitspraak dat vrouwen van nature beter ontspannen dan mannen. Bij mannen werkt de sympathicus, het gaspedaal, harder dan bij vrouwen [1]. Dit resulteert in een lagere HRV score. Mannen staan vaak meer ‘aan’. Daarentegen werkt bij vrouwen de parasympaticus, het rempedaal, harder dan bij mannen [1-4]. Dit resulteert in een hogere HRV score. En je ziet ‘m vast al, die verhoogde activiteit van de rem betekent dat er meer ruimte is voor herstel en ontspanning. Door meerdere slimme koppen wordt gesuggereerd dat de verhoogde parasympatische activiteit een beschermende functie heeft voor het hart van vrouwen op jonge en middelbare leeftijd. Ze hebben namelijk een significant lagere kans op hart- en vaatziekten en hartaanvallen dan mannen van dezelfde leeftijd [2, 3].
Ik spreek hier bewust over vrouwen van jonge en middelbare leeftijd, want naarmate vrouwen ouder worden, neemt de parasympatische dominantie, en daarmee de beschermende functie voor het hart, af. Als we kijken naar hoe dat werkt, komen we bij het hormoon oestrogeen uit. Oestrogeen heeft een stimulerende functie op de nervus vagus [2], een hele belangrijke zenuw die communicatie tussen het hart en brein faciliteert. Stimulatie van de nervus vagus resulteert in meer parasympatische activiteit en een hogere HRV [2]. Wanneer vrouwen in de overgang raken, daalt de oestrogeenspiegel sterk. Er vindt dan zelfs een switch plaats van parasympatische dominantie naar sympathische dominantie [2], vrouwen trappen dan net als mannen meer het gaspedaal in. Zoals je misschien al kunt invullen, op latere leeftijd is er geen significant verschil meer in HRV tussen vrouwen en mannen [1], iedereen staat dan lekker ‘aan’. Let wel, het is dan ontzettend belangrijk om bewust lummel momentjes in je dag te bouwen om op tijd je batterij weer op te laden!
Literatuur:
- Voss, A., Schroeder, R., Heitmann, A., Peters, A., & Perz, S. (2015). Short-Term Heart Rate Variability—Influence of Gender and Age in Healthy Subjects. PLOS ONE, 10(3), e0118308. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0118308
- Sookan, T., & McKune, A. J. (2012). Heart rate variability in physically active individuals: reliability and gender characteristics. Cardiovascular Journal of Africa. https://doi.org/10.5830/cvja-2011.108
- Antelmi, I., De Paula, R. B., Shinzato, A. R., De Araujo Peres, C., Mansur, A. J., & Grupi, C. J. (2004). Influence of age, gender, body mass index, and functional capacity on heart rate variability in a cohort of subjects without heart disease. American Journal of Cardiology, 93(3), 381–385. https://doi.org/10.1016/j.amjcard.2003.09.065
- Koenig, J., & Thayer, J. F. (2016). Sex differences in healthy human heart rate variability: A meta-analysis. Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 64, 288–310. https://doi.org/10.1016/j.neubiorev.2016.03.007